UVC lambalı cihazlar ile sterilizasyon yazı dizisinde bu konuyu enine boyuna, her açıdan ele aldık. Ancak bu detay denizinde boğulmak istemeyenler için, özet halinde de olsa bu konuda en sık sorulan soruların cevaplarını da tek bir yazıda bir araya getirmek istedik. Böylece birazdan okuyacağınız, hap gibi bir rehber çıktı ortaya.
UVC Lambalı Cihazlar ile Sterilizasyon Konusunda Sıkça Sorulan Sorular
1. UVC Lambalı Cihazlar Nasıl Çalışır?
Görünür ışık skalasının dışında kalan, çok daha kısa dalga boyuna sahip olan Ultraviyole Işığın 210 - 280 nanometre dalga boyu arasında kalan kısmı bakteri, virüs ve mikropların DNA'sına zarar vererek, bunları etkisiz hale getirir ve ölmelerine sebep olur. (Elbette 210 nanometreden daha kısa dalga boyundaki Uultraviyole ışınları ve hatta daha da kısa dalga boyundaki Gamma ve X ışınları da öldürücü etkiye sahiptir ancak kullanımı da daha tehlikelidir. Dolayısıyla ultraviyole ışık ile sterilizasyon için 210 - 280 nanometre dalga boyu arasındaki ışık hem etkili hem de daha güvenli olduğu için tercih edilir).
İşte UVC lambalı sterilizasyon cihazlarının çalışma prensibi de bu gerçeğe dayanıyor. Modeli, tipi, uygulama şekli ve süresi ne olursa olsun temelde bu tip cihazlar; bir veya birden fazla UVC lambasının çalıştırılarak belirli yüzeylerdeki, sudaki veya havadaki bakteri ve virüslere ulaşması ve onları öldürmesi şeklinde çalışırlar.
2. UVC Lambalı Cihazlar Covid-19 Virüsü Üzerinde Etkili Midir?
Colombia Universitesi Radyolojik Araştırmalar Merkezi'nin çalışmalarında UVC ışığının H1N1 grip virüsü, kimyasallara dirençli bakteriler ve birden fazla coronavirüs üzerinde etkili olduğu tespit edilmiş. David Welch'in makalesini şu linkte bulabilirsiniz.
Bununla paralel bir şekilde, Harvard Tıbbi Araştırmalar Profesörü Edward A. Nardell ve Toronto Üniversitesi Profesörleri’nden Ron Hofmann da UVC lambalı cihazların Covid-19 virüsünden korunmak adına kullanılabileceğini belirtmişler, ki bu konuda daha detaylı bilgiyi de şu linkte bulabilirsiniz. (Ancak bu site üyelik gerektirmektedir).
3. UVC Lambalı Cihazların İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkisi Nedir?
Ultraviyole ışın dalga boyu kısa olanları, hatta özellikle 100 - 290 nanometre dalga boyundaki Ultraviyole C ışınlarının insan sağlığı üzerinde ciddi riskleri olduğu biliniyor.
En hafif haliyle gözlerde ve ciltte yanma şeklinde kendisi gösteren zararlı etki, bu ışığa uzun süre maruz kalınması halinde daha ciddi göz rahatsızlıkları ve kanserojen etki ortaya koyuyor.
Bu sebeple, UVC lambalı cihazlar ile sterilizasyon sırasında ultraviyole ışığa maruz kalmamak adına korunma son derece önemli. Bu konuda UVC Lambalı Cihazlar ile Dezenfeksiyon Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler yazısında daha detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
4. UVC Lambalarının Ömrü Ne Kadardır?
UVC lambalarının ömrünü bakteri ve virüsler üzerinde etkili olma süresi olarak düşünürseniz, ortalama 9000 saattir. Bu da ortalama kullanım süresi ile yaklaşık 1 yıl civarıdır.
Öte yandan, bu lambalar 9000 saat kullanımdan sonra da çalışmaya ve ışık yaymaya devam ederler ancak yayılan bu ışığın bakteri ve virüsler üzerinde öldürücü etkisi kalmamıştır.
Dolayısıyla, 9000 saatten uzun ömrü olduğu söylenen lambalara kanmamanızı tavsiye ederiz.
5. UVC Lambalı Cihazların Temizliği Kolay Mıdır?
Aslında burada UVC lambalı sterilizasyon cihazının tipi de önemli bir kriter. Ki çeşitli tipte UVC lambalı cihazlardan Endüstriyel UVC Lambalı Cihaz Tipleri ve Ev Tipi Antibakteriyel UVC Lambalı Cihazlar yazılarda bahsettik. Dolayısıyla bu cihazların temizlik şekilleri de farklılık gösteriyor.
Ancak genel anlamda UVC lambalı sterilizasyon cihazları temizlik açısından sorun çıkarmaz. Cihazlar ortalama 3 ayda bir kontrol edilmeli ve pamuklu, kuru bir bezle veya kağıt havlu ile silinmelidir. Cihazın lambalarının ise alkollü bezle silinmesi tavsiye edilir.
6. UVC Lambalı Cihazlar Evde de Kullanılabilir Mi?
Evet, kullanılabilir. Gerek havayı dezenfekte etmek için, gerek bir odadaki tüm yüzeyleri (koltuk, televizyon, perdeler vs) dezenfekte etmek için, gerek cüzdan, cep telefonu gibi küçük eşyaları sterilize etmek için ve gerekse içme suyunu dezenfekte etmek için ev tipi kullanıma uygun UVC lambalı sterilizasyon cihazı modelleri mevcuttur.
Bu konuda daha detaylı bilgiyi Ev Tipi Antibakteriyel UVC Lambalı Cihazlar yazımızda bulabilirsiniz.
7. UVC Lambalı Cihazlar Kolayca Açılıp Kapanabilir Mi?
.jpg)
UVC lambalı sterilizasyon cihazlarının kontrol panelleri son derece sadedir. Genellikle açma, kapama, süre ayarlama, ışık yoğunluğu ayarlama gibi fonksiyonlar bulunur.
8. UVC Lambalı Cihazlar ile Sterilizasyonun Etkili Olması İçin Ne Kadar Süre Açık Tutulmalı?
UVC lambalı cihazlar ile sterilizasyon elde ederken süre son derece önemlidir. Ancak süre aynı zamanda lamba gücüne (watt) ve dezenfekte edilecek yüzeye olan mesafeye de bağlıdır. Bu bağlamda aşağıdaki tablo etkili bir sterilizasyon için sizlere fikir verebilir:
25 Watt - 10 cm mesafe - 16 saniye
25 Watt - 20 cm mesafe - 63 saniye
25 Watt - 30 cm mesafe - 142 saniye
40 Watt - 10 cm mesafe - 10 saniye
40 Watt - 20 cm mesafe - 39 saniye
40 Watt - 30 cm mesafe - 89 saniye
60 Watt - 10 cm mesafe - 7 saniye
60 Watt - 20 cm mesafe - 26 saniye
60 Watt - 30 cm mesafe - 59 saniye
Kaynak: LedLucky Aydınlatma web sitesi, ledlucky.net
Kaynak: LedLucky Aydınlatma web sitesi, ledlucky.net
Suyu ve havayı dezenfekte eden UVC lambalı cihazlarda ise etkili bir sterilizasyon için cihazın kullanım kılavuzunda belirtilen süreler dikkate alınabilir.
9. UVC Lambalı Cihazların Çeşitli Materyaller Üzerinde Olumsuz Etkisi Var Mı?
Ultraviyole ışığın farklı materyaller üzerinde farklı etkileri mevcut. Bu konuda detaylı bilgi için UVC Işığı Hangi Ürünler İçin Zararlı? yazımızı da okuyabilirsiniz. Özetle söylemek gerekirse:
UVC ışınları gıda ve metal malzemeler üzerinde herhangi bir zararlı etki yaratmaz. Plastik malzemeler ise uzun süre ultraviyole ışığa maruz kaldığında deforme olabilirler. Pamuk, yün ve sentetik tekstil materyallerinin dayanıklılığı, renkleri ve esneklikleri ultraviyole ışınlarından etkilenir.
10. UVC Lambalı Cihazlar ile Sterilizasyon Yanında Ozon ile sterilizasyon da Gerekir Mi?
Aslında bu biraz da sizin kendi bireysel ihtiyaçlarınıza veya işletmenizin ihtiyacına göre değişir.
UVC lambalı cihazlar ile sterilizasyon çoğu zaman tek başına yeterlidir. Ancak UVC lambaları ile eğer bir odayı dezenfekte ediyorsanız ve ultraviyole ışığın ulaşamayacağı gölgede veya karanlıkta kalan alanlar varsa ozon burada yardımcı olabilir. Böylece ozon yardımıyla radyasyon taşınır ve normalde ışığın ulaşamayacağı yüzeylere de ulaştırılır.
Sterilizasyon, dezenfeksiyon ve özellikle UVC Lambalı Cihazlar ile sterilizasyon konusunda daha detaylı bilgi edinmek için aşağıdaki yazılarımızı da okuyabilirsiniz: