Ozon ile dezenfeksiyon..
Covid-19 pandemisi artık etkisini yavaş yavaş kaybediyor ve hayat da normalleşmeye başladı. Ancak bu durum hijyen ve temizliğin önemini göz ardı etmek anlamına gelmemeli. Hatta bu salgın hastalığı bize dikkat etmemiz gerekenleri hatırlatan bir fırsat olarak görmeli ve hijyen konusunda daha fazla tedbir almalıyız. Özellikle çalışanların ve çeşitli müşterilerin de sorumluluğunu taşıyan işletmeler için bu konu çok daha önemli.
Bir süredir bizler de başta Covid-10 olmak üzere her türlü hastalıktan korunmak ve evde, iş yerlerinde hijyen sağlamak için dezenfeksiyon konusu üzerinde duruyor ve özellikle Ultraviyole Işık teknolojisi ile dezenfeksiyonu inceliyoruz. Ancak Ultraviyole Işık ya da daha spesifik olarak UVC lambalı cihazlar dezenfeksiyon yöntemleri arasında tek seçenek değil.
Bu sebeple bugün de biraz daha farklı bir yöntem olan Ozon ile Dezenfeksiyon konusuna değinelim istedik. Soru cevap şeklindeki bu yazımızda ozon ile dezenfeksiyon yöntemine dair bilmek isteyebileceğiniz tüm detayları bulabilirsiniz.
Ozon Nedir? 
O3 sembolü ile gösterilen ozon aslında oksijen molekküllerine zayıf bir şekilde bağlanmış oksijen atomunu ifade eder ve fiziksel olarak da mavimsi renkte, keskin kokulu bir gazdır. Hatta biraz daha geriye gidelim ve şu tanımları yapalım:
O: Oksijen atomu
O2: Birbirine güçlü bağlarla bağlı iki adet oksijen atomu, yani Oksijen molekülü
O3: Bir oksijen molekülü ve buna zayıf bir şekilde bağlanmış oksijen atomları. Başka bir deyişle: Ozon Gazı.
Ozon aslında demir, magnzeyum gibi metalleri okside etmek gibi fonksiyonları da olmakla birlikte aslında son derece güçlü bir dezenfektandır ve özellikle suyu dezenfekte etmekte kullanılır.
Ozon Nasıl Elde Edilir?
Bir enerji kaynağı tarafından atomlarına ayrılan oksijen molekülleri (O2) tek bir oksijen molekülü ile çarpıştırılır ve Ozon gazı elde edilir. Kısacası; önce O2 molekülü O+O şeklinde ayrıştırılıyor, sonra bunlar da tekrardan O2 ile birleştiriliyor. Ancak burada kurulan O2+O bağı zayıf bir bağ. Bu yüzden kısa süre içerisinde tekrar bozulabilir ki yazının devamında bundan da kısaca bahsedeceğiz.
Öte yandan; Ultraviyole Işık da ozon elde etmek için kullanılan bir başka yöntemdir. 160 - 240 nanometra dalga boyu arasındaki ultraviyole ışık da oksijen moleküllerini atomlarına ayırır ve bu atomları tekrar bir oksijen molekülü ile birleştirerek Ozon (O3) meydana getirir.
Ozon Gazı Bakteri ve Virüsler Üzerinde Etkili Midir?
Basitçe söyleyelim: Evet, etkilidir.
Ozonun bakteri ve virüslerin hücre duvarlarının parçalanmasına yol açan protopolazmik oksidasyona sebep olduğu ve bu şekilde bakterileri ve virüsleri etkisiz hale getirdiği keşfedilmiştir. Bu sebeple Avrupa ve Amerika'da özellikle suyun dezenfekte edilmesinde, gerekli durumlarda da hava dezenfeksiyonunda kullanılmaktadır.
Ozon ile Dezenfeksiyon Güvenilir Bir Yöntem Midir?
Ozonun bakteri ve virüsler üzerindeki bu öldürücü etkisi fazlasıyla güçlüdür. Dolayısıyla bu açıdan bakıldığında, güvenilir bir yöntemdir.
Öte yandan; ozon gazı stabil değildir. Başka bir deyişle, Oksijen moleküllerine bağlanan oksijen atomlarının bağı zayıftır ve 30 - 40 dakikalık bir süre içerisinde bu bağlar tamamen kopar. Sonuçta, insana zarar vermeyen ancak bakteri ve virüs öldürmek adına da bir işe yaramayan bir gaz kalır.
Bu sebeple ozon ile dezenfeksiyon hızla uygulanması gereken bir işlemdir.
Ozon ile Neler Dezenfekte Edilir?
Aslında bugüne kadar ozon ile dezenfeksiyon sıklıkla ve büyük bir başarıyla su ve atık su dezenfeksiyonu için kullanılmıştır. Öte yandan, ozon ile hava dezenfeksiyonu konusunda da deneyler yapılmış, başarılı sonuçlar da elde edilmiş ancak ticari olmadığı için pratikte çok fazla uygulanmamıştır.
Ozon ile Dezenfeksiyon Yaygın Bir Yöntem Midir?
Amerika'da da kullanılmakla birlikte ozon ile dezenfeksiyon özellikle Avrupa'da yaygın bir yöntemdir. Ancak daha önce de söylediğimiz gibi daha çok suyu ve atık suyu dezenfekte etmekte kullanılır.
Yöntemin önemli bir dezavantajı; hem yatırım hem de işletme maliyetlerinin yüksek olmasıdır. Bu sebeple küçük ve orta ölçekli işletmelerde değil, daha büyük işletmelerde ve ancak başka hiçbir yöntem daha etkili değilse kullanılır.
Dezenfeksiyon konusunda daha detaylı bilgi edinmek için aşağıdaki yazılarımızı da okuyabilirsiniz: