Covid-19’dan Korunmada Nanoteknoloji

Yazar: Isil Arikan ,

Ağustos 04, 2020

Covid-19 pandemisi yarattığı etkiyle dünya çapında bir tedirginliğe sebep oldu. Haliyle bu tedirginlik de hijyenin önemini bizlere tekrar hatırlattı. FiyatimBu ailesi olarak bizler de bir süredir dezenfeksiyon ve sterilizasyon yöntemleri, cihazları üzerine detaylı bilgiler vermeye çalışıyoruz. Ve bu konuda en modern yöntemlerden birisi de nanoteknolojinin dezenfeksiyon alanında kullanılması diyebiliriz.

Takip eden yazılarımızda nanoteknolojinin dezenfeksiyon alanında kullanımına dair daha detaylı bilgiler de vereceğiz ancak şimdilik giriş olarak biraz nanoteknolojiden, hangi amaçlarla ve nasıl kullanıldığından bahsederek konuya yumuşak bir giriş yapalım.

Nanoteknoloji ve Nanoteknoloji Ürünleri Nedir?

Nanoteknoloji adını Yunanca’da “cüce” anlamına gelen “nano” kelimesinden alıyor. Ki aslında “nano” da bir ölçü ifadesi olarak kullanılan bir kelime. J.R. Morones, J.L. Elechiguerra, A. Camacho, K. Holt ve J.B. Kouri’nin 2005 tarihli “The Bactericidal Effect of Silver Nanoparticles” isimli çalışmasında da belirttiği gibi 1 nanometre metrenin milyarda biri boyutlarında bir ölçü. Sadece 10 hidrojen atomu büyüklüğünde bir ölçü ve nanometrik boyurlarda herhangi bir cismi gözle görmek mümkün değil.

Elbette bunu uzunlukla da sınırlamamak lazım. Nanogram ağırlık, nanolitre hacim ölçmede kullanılan diğer aşırı küçük ölçü birimlerinden.

Son yıllarda kullanım alanı giderek genişleyen nanoteknoloji ürünlerinin hijyen (aslında genel anlamda sağlık) alanında kullanılanlarının başında ise Gülnur Tarhan’ın “What is Importance of Nanotechnology in Disinfection Applications: A Mini Review” adlı makalesinde de belirttiği gibi Gümüş, Titanyum, Bakır ve Çinko geliyor.

Nanopartikül ise 1 ila 100 nanometre arasında boyutu olan elementleri tanımlamak için kullanılan bir kelime.

Nanopartiküllerin Bakteri ve Virüsler Üzerindeki Öldürücü Etkisi Nasıl Gerçekleşir?

J.S. Kim, E. Kuk, K. Yu, J. Kim ve S.J. Park “Antimicrobial Effects of Silver Nanoparticles” isimli çalışmalarında nanopartiküllerin bakteri ve virüsler üzerindeki etkisini; hücre protein yapısının bozulmasını sağlamak ve hücre zarı fonksiyonlarını bozmak şeklinde belirtmişler.

Elbette bu çok genel bir ifade. Nanopartiküllerin virüs ve bakteriler üzerindeki bu etkisi kullanılan metalin cinsine, uygulama sırasındaki sıcaklık, pH ve basınç gibi değerlere de bağlı. Ancak genel olarak gümüş, bakır, çinko ve titanyum gibi elementlerin nanopartiküllerinin mikroorganizmalar üzerindeki öldürücü etkisi bu şekilde.
nanoteknoloji, Covid-19, dezenfeksiyon, sterilizasyon, dezenfeksiyon ve sterilizasyon

Kaynak: Nova Surface Care Center

Nanopartiküller Hangi Virüslere Karşı Etkilidir?

Future Markets INC'nin Mayıs 2020 tarihli "Nanotechnology and Nanomaterials Solutions for Covid-19: Diagnostic Testing, Antiviral and Antimicrobial Coatings and Surfaces, Air-Borne Filtration, Facemasks, PPE, Drug Delivery and Therapeutics" adlı son derece geniş kapsamlı araştırmasında nanopartiküllerin:

H3N2 ve H1N1 influenza virüslerine,
Hepatit B virüsüne,
Herpes virüsüne,
HIV-1 virüsüne,
Tip-2 Dang virüsüne,
El-Ayak-ve-Ağız hastalığı (HFMD) virüsüne,
Veziküler Stomatit virüsüne,

karşı etkili olduğu ortaya konmuş durumda.

Aynı çalışma nano kaplamalı kumaşların, maskelerin ve N-95 maskelerinin de Covid-19 virüsüne karşı %95 oranında koruma sağladığını belirtmekte.

Çeşitli Nanoteknoloji Ürünleri ve Kullanım Alanları

Future Markets INC’nin araştırmasında farklı nanopartiküllerin sağlık alanında kullanımına da geniş yer verilmiş. Özetlemek gerekirse:

- Gelişmiş hava filtreleme,

- Düşük maliyetli viral parçacık yakalama,

- Yüz maskeleri de dahil olmak üzere zengin kişisel koruma seçenekleri (PPE, personal protection equipments)

- Antiviral aşılar ve ilaçlar

- Yeni tedavi yöntemleri

şeklinde sıralayabiliriz. Ancak bu da çok basit bir açıklama oldu. Daha detaylı bir açıklama ise yine Future Markets INC’nin aynı çalışmasında mevcut. Aşağıda sizlere çeşitli nanoteknoloji ürünlerinin sağlık alanında hangi amaçlarla kullanıldığını ve faydalarını gösteren orijinal İngilizce tabloyu sunalım ve ardından da Türkçe olarak kısaca özetleyelim:
nanoteknoloji, Covid-19, dezenfeksiyon, sterilizasyon, dezenfeksiyon ve sterilizasyon

Kaynak: www.globenewswire.com (Future Markets INC araştırmasından)

Nanogümüş partiküller; ekipman ve araç gereçlerin steril bir şekilde kaplamasında, yara bandajlarında, su dezenfeksiyonunda, tıbbi implantlarda ve diş malzemelerinde kullanılmakta.

Titanyum dioksit partiküller, hava ve su dezenfeksiyonunda, tıbbi implantlarda, gıda maddelerinde ve tekstil ürünlerinde kullanılıyor.

Çinki oksit partiküller ise; yara bandajlarında, gıda ürünleri ile temas eden yüzeylerde ve su dezenfeksiyonunda kullanılıyor.

Covid-19’dan Korunmada Güncel Nanoteknoloji Uygulamaları

Genel ve biraz da teorik olarak nanoteknolojinin dezenfeksiyon amacıyla kullanımından kısaca bahsettik. Peki güncel uygulamalar ve deney aşamasında olan pratik çözümlere de kısa bir bakalım mı?

Bu konuda StatNano “Technology Against Covid-19: Nano Insights Into Prevention, Diagnosis and Treatment” isimli çalışmasında nanoteknolojinin güncel kullanımını Önleme, Teşhis ve Tedavi olarak üç gruba ayırmış. Buna göre;

Önleme aşamasında; RNA bazlı aşı çalışmaları, DNA bazlı aşı çalışmaları, Viral Vektör bazlı aşı çalışmaları ve Protein bazlı aşı çalışmaları viral hastalıkların önlenmesinde nanoteknoloji kullanımının en yaygın olduğu alanlar. Nanoelyaf ve nanolompozit membran kaplamalar ile üretilen maskeler, nanoelyaf hava filtreleme sistemleri, nanopolimer dezenfektanlar, nanopartikül dezenfektanlar ve nanolipozom teknolojisi ile sterilizasyon da önleme amaçlı nanoteknoloji kullanımı arasında yer alıyor.

Teşhis aşamasında ise nanoteknoloji; Manyetik nanopartikül bazlı tanı kitleri ve hızlı tanı kitlerinde kullanılıyor.

Tedavi aşamasında nanoteknoloji kullanımına örnekleri ise; şu an deneme aşamasında olan ilaçlar şeklinde belirtebiliriz.

Sadece nanoteknoloji değil, dezenfeksiyon ve sterilizasyon ile ilgili tüm seçenekler hakkında bilgi sahibi olmak isterseniz aşağıdaki yazılarımıza da göz atabilirsiniz:

Ultraviyole Işık Nedir? Nerelerde Kullanılır?

UVC Işığı ile Covid-19'dan Korunma

UVC Alanında Son Keşifler

Endüstriyel UVC Lambalı Cihaz Tipleri

Ev Tipi Antibakteriyel UVC Lambalı Cihazlar

Neden Dezenfeksiyon İçin Antibakteriyel UV Lambası Kullanmalısınız?

Taşınabilir UV Lambası Satınalma Rehberi

UVC Lambalı Dezenfeksiyon Cihazı Satınalma Rehberi

UVC Lambalı Cihazlar ile Dezenfeksiyon Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

UVC Işığı Kalitesinin Öçülmesi

Okul ve Kreşlerde UVC Lambalı Cihazlar ile Dezenfeksiyon

Cafe ve Restoranlarda UVC Lambalı Cihazlar ile Dezenfeksiyon