Hızlı ve Etkili Hijyen: Mekanları En Çabuk Dezenfekte Etme Yolları

Yazar: Isil Arikan ,

Ağustos 21, 2020

Hızlı ve Etkili Hijyen: Mekanları En Çabuk Dezenfekte Etme Yolları

Hijyen ve temizlik her zaman önemli bir konu idi ancak 2020’nin ilk yarısında bizleri evlere hapseden Covid-19 pandemisi bunu hem hatırlattı hem de çok daha ciddi hijyen tedbirleri almanın gerekliliğini ortaya koydu. Bir gün de 24 saatten ibaret olunca hızlı ve etkili hijyen son dönemde hepimizin amacı diyebiliriz artık.

Önceden kimyasal dezenfektanlarla belirli aralıklarla temizlik yapmak hem ev hem de iş yerleri (iş yerinin özel bir durumu yoksa) için yeterli iken şimdi ekstra önlemler de almaya çalışıyoruz. Bu da haliyle ciddi bir maliyet ve zaman yatırımı gerektiriyor.

Çeşitli dezenfeksiyon ve sterilizasyon yöntemlerinin maliyetlerine Dezenfeksiyon Yöntemleri Karşılaştırması yazısında değinmiştik. Şimdi de isterseniz detaylı olarak bu yöntemleri zaman açısından değerlendirelim ve hem evlerde hem de iş yerlerinde en az zaman kaybı ile hızlı ve etkili hijyen sağlama yollarını araştıralım.

Dezenfeksiyon ve Sterilizasyon Yöntemleri

Hızlı ve etkili hijyen araştırmasına kısaca dezenfeksiyon ve sterilizasyon yöntemleri hatırlatmasıyla başlamakta fayda var.

Kimyasal maddeler ile dezenfeksiyon; bugüne kadar uyguladığımız alkol, klorine, formaldehit, glutaraldehit, ortofitalaldehit, hidrojen peroksit, perasetik asit gibi kimyasallar kullanarak yapılan temizlik işlemi idi. Ki kullanılan kimyasalların etkinliğine, miktarına ve uygulama sıklığına bağlı olarak bu yöntemle tatmin edici bir hijyen sağlamak da mümkün.
hızlı ve etkili hijyen, dezenfeksiyon ve sterilizasyon, UVC lambalı cihazlar ile dezenfeksiyon, kimyasal maddeler ile dezenfeksiyon

UVC lambalı cihazlar ile dezenfeksiyon ise; 200 ile 280 nanometre dalga boyu arasındaki ultraviyole ışınlarının bakteriler ve virüsler üzerindeki öldürücü etkisini kullanarak dezenfeksiyon ve hatta sterilizasyon sağlama yöntemi. Ve bu yöntemle hem bir oda işindeki eşyaları (yüzeyleri), hem havayı hem de suyu dezenfekte etmek mümkün.

Ozon ile dezenfeksiyon yönteminde de; oksijen moleküllerine zayıf bağlarla tutunmuş tekil oksijen atomlarının oluşturduğu ozon gazının bakteri ve virüsler üzerindeki öldürücü etkisi dezenfeksiyon amacıyla kullanılır.

Bu yöntemle herhangi bir mekandaki havayı da dezenfekte etmek mümkünken şimdilik kullanımı ağırlıklı olarak içme sularının veya gıdalara eklenecek suların dezenfeksiyonu alanındadır.

HEPA filtreleri ile dezenfeksiyon da bir seçenek. Havayı temizlemekte kullanılan bu filtrelerle 0,3 mikrondan daha büyük canlılar ve partiküller filtre edilip ortamdan uzaklaştırılırken daha küçük bakteri ve virüsler için HEPA filtrelerinin etkin bir yöntem olduğunu söylemek zor.

İyonizasyon ile dezenfeksiyon; elektron vererek pozitif yüklü hale geçmiş ya da elektron alarak negatif yüklü hale geçmiş iyonların virüsler ve bakterilerin çekirdeğindeki RNA’ları bozarak etkisiz hale getirmesi diyebileceğimiz iyonizasyon yöntemi ile boyutu 1 ila 100 nanometra arasındaki partiküller kullanılarak dezenfeksiyon elde ediliyor.

İyonizasyon yöntemiyle daha çok hava ve su dezenfeksiyonu sağlandığını daha önceki yazılarımızda belirtmiştik. Ancak iyon salınımı yoluyla dezenfeksiyon sağlayan antiviral yüzey kaplamalarını da buna dahil edecek olursak, iyonizasyon yöntemiyle yüzeylerin de dezenfekte edildiğini söyleyebiliriz.

Hızlı ve Etkili Hijyen

Yazının ana konusu hem “hızlı” hem de “etkili” olduğu için belki de seçeneklerimiz arasından Hepa filtrelerini elemeliyiz. Zira bu yöntemle dezenfeksiyon sağlamak mümkün olsa da etkinliği diğer yöntemlere kıyasla daha düşük.

Hız açısından değerlendirdiğimizde ise;

1. Kimyasal maddeler ile dezenfeksiyon yöntemini uygulamak için bir veya birden fazla kişinin bu malzemeleri ilgili yüzeylere uygulaması gerekmekte. Üstelik bu yöntemle yapılan temizlik işleminin etkisi uzun sürmediğinden işlem kısa aralıklarla (örneğin her gün veya yoğun kullanılan yerlerde daha sık) tekrarlanması gerekiyor. Özetle; tüm dezenfeksiyon ve sterilizasyon yöntemleri arasında en zaman alıcısı diyebiliriz kimyasal maddeler ile dezenfeksiyon işlemine.
hızlı ve etkili hijyen, dezenfeksiyon ve sterilizasyon, UVC lambalı cihazlar ile dezenfeksiyon, kimyasal maddeler ile dezenfeksiyon

2. UVC lambaları ile dezenfeksiyon ise hızlı bir yöntem olmakla birlikte seçilen cihaza göre bir veya birkaç kişinin kullanımı gerekebilir.

UVC lambalı hava dezenfeksiyon cihazları sadece açma-kapama işlemi için bir kullanıcıya ihtiyaç duyar. Cihaz dezenfeksiyon işlemi boyunca kendi kendine çalışır. Haliyle bu açıdan fazlasıyla zaman kurtarıcı bir yöntem.

UVC lambalarıyla yüzeyleri dezenfekte etmek de iki farklı yolla yapılabiliyor. Birinde bir kullanıcı UVC lambasını mekan içerisinde dolaştırarak yüzeyleri dezenfekte ederken, diğer yöntemde kapalı mekanda UVC lambası açılıyor, mekan cihaz tarafından dezenfekte ediliyor ve bu sırada herhangi bir kullanıcıya da gerek duyulmuyor.

UVC lambalı cihazlarla yüzeyleri dezenfekte etmek son derece hızlı da bir yöntem. Ortalama 2-3 dakikada etkili bir dezenfeksiyon, hatta sterilizasyon sağlanabiliyor (elbette dezenfekte edilecek yüzeyin UVC lambasına olan mesafesi de önemli). Bu yöntemle hava dezenfeksiyonu ise biraz daha uzun sürüyor (en az 20 dakika) ancak cihazın başında sürekli bir kullanıcı olması gerekmediği için zaman kaybı yaratmadığını söyleyebiliriz.

3. Ozon ile dezenfeksiyonun su ve atık su dezenfeksiyonunda kullanıldığını, hava ve yüzeyleri dezenfek etme konusunda ciddi bir ticari girişim olmadığını daha önceki yazılarımızda belirtmiştik. Bu sebeple bu yöntemi de eleyebiliriz.

4. Ve son olarak iyonizasyon yöntemini değerlendirelim isterseniz. Hava iyonizerlerinin klimalara monte edilmesiyle veya klima türü hava iyonizerleri sayesinde havayı dezenfekte etmek herhangi bir kullanıcı gerektirmeyen bir işlem. Dolayısıyla zaman kaybı da yaratmıyor.

Antiviral yüzey kaplamaları da yapısından gelen, doğal iyon salınımı sayesinde sürekli bir dezenfeksiyon sağlıyor. Dolayısıyla bir kullanıcıya gerek duymuyor.

Sonuç olarak;
hızlı ve etkili hijyen, dezenfeksiyon ve sterilizasyon, UVC lambalı cihazlar ile dezenfeksiyon, kimyasal maddeler ile dezenfeksiyon

İster ev ister iş yerlerinde hızlı ve etkili hijyen sağlamak için kimyasal maddeler, UVC lambalı cihazlar ve iyonizasyon seçenekleri mevcut.

Yüzeylerin dezenfeksiyonunda en hızlı yöntemin UVC lambalı cihazlar ve antiviral yüzey kaplamaları olduğunu görüyoruz. Ki UVC lambalı cihazı bir kişinin bile kullanması gerekse bu yöntem kimyasal maddelerle dezenfeksiyona kıyasla daha hızlı.

Hava dezenfeksiyonunda ise UVC lambalı cihazlar ile hava iyonizerleri arasında ciddi bir fark göremiyoruz. Dolayısıyla burada maliyet önem taşıyor.

Dezenfeksiyon ve sterilizasyon konusunda diğer yazılarımız:

Ultraviyole Işık Nedir? Nerelerde Kullanılır?

UVC Işığı ile Covid-19'dan Korunma

UVC Alanında Son Keşifler

Endüstriyel UVC Lambalı Cihaz Tipleri

Ev Tipi Antibakteriyel UVC Lambalı Cihazlar

Neden Dezenfeksiyon İçin Antibakteriyel UV Lambası Kullanmalısınız?

Taşınabilir UV Lambası Satınalma Rehberi

UVC Lambalı Sterilizasyon Cihazı Satınalma Rehberi

UVC Lambalı Cihazlar ile Dezenfeksiyon Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

UVC Işığı Kalitesinin Öçülmesi