Bakır ve Gümüş elementleri doğada bulunan ve insanların çeşitli amaçlarla binlerce yıldır kullandığı metallerden. Ki bu amaçların arasında dezenfeksiyon da yer alıyor.
Vikingler’in gemilerinde bakır kullanarak yosun ve diğer deniz canlılarının gemilere tutunmasını engellemeleri (ve bu teknik gemicilikte halen kullanılmakta), göçebelerin de içme sularını gümüş ile dezenfekte etmeleri yüzyıllardır uygulanan bir yöntem. Ki gümüş elementinin içme suyundaki dezenfektan etkisinden ve içme sularının gümüş kullanılarak dezenfekte edildiğinden Gülnur Tarhan What is Importance of Nanotechnology in Disinfection Applications: A Mini Review isimli makalesinde de bahsetmiş.
Ve 1800’lü yılların sonlarından beri de bakır ve gümüşün dezenfektan etkisi akademik dünyada da dikkat çekmiş, bu konuda yüzlerce araştırma yapılarak yayımlanmış.
Dezenfeksiyon ve Sterilizasyon konusunda yazdığımız yazılarda sıklıkla havanın ve çeşitli yüzeylerin dezenfeksiyonundan bahsettik. Ancak içme sularının dezenfeksiyonu da en az hava ve temas ettiğimiz yüzeyler kadar önemli.
Su tesisatlarında gerek klorlama gibi kimyasal yöntemler, gerekse filtreleme gibi fiziksel yöntemler suyu dezenfekte etmek için tercih edilebilir. Ancak başta hastaneler olmak üzere her türlü iş yeri ve hatta evlerde bakır-gümüş iyonizasyon yöntemi hem son derece etkin, hem insan sağlığına karşı zararsız hem de suyun tadını, kokusunu değiştirmediği için öne çıkan bir metod. Gelin bu metodun detaylarına da biraz bakalım.
Bakır-Gümüş İyonizasyon Nedir?
Bir elektrik akımı vasıtasıyla Bakır ve Gümüş atomlarının pozitif yüklü hale getirilmesi Bakır-Gümüş İyonizasyonu olarak adlandırılır.
Biraz daha detaylı olarak ise; pozitif ve negatif yüklü iki elektrot birbirine yakın konumlanarak suyun bu elektrotlar arasından geçmesi sağlanır. Elektrik üreten bu sistemde elektrotlar elektron kaybeder ve pozitif yüklü duruma geçerler. Serbest kalan bu iyonların bir kısmı ters yüklü elektrotlar tarafından tutulurken çok daha büyük bir kısmı ise suya karışır.
Sistem de aslında basittir ve 3 parçadan oluşur:
= Bakır ve Gümüş elektrotlar
= Elektronik panel (bakır ve gümüşü iyonize ederek suya karışmasını sağlayan sistem)
= Test kitleri (suyun saflığını test etmek için)
Bakır-Gümüş İyonizerler ile Dezenfeksiyon
Elektrik yüklü Bakır iyonları (Cu2+) suda bakteri, virüs, mantar gibi ters yüklü partiküller arar ve bunlara yapışarak elektrostatik bileşikler oluşturur. Bu elektrostatik bileşikler de mikroorganizmaların hücre duvarının yapısını bozarak besin alımına engel olur.
Aynı zamanda hücre duvarını delen bu bakır iyonları gümüş iyonlarının da hücre çekirdeğine girişi için yol açar ve bunun ardından gümüş iyonları mikroorganizmanın DNA ve RNA’sına zarar vererek ölümüne sebep olurlar.
Bu şekilde su içerisindeki bakteri, virüs ve mantar gibi mikroorganizmalar etkisiz hale getirilerek dezenfeksiyon sağlanır.
Bakır-Gümüş İyonizasyonu İnsan Sağlığı için Zararlı Mıdır? 
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından Lejyonella ve diğer bakteriyal hastalıkların önlenmesinde, içme suyu dezenfeksiyonu için tanınan ve kabul edilen Bakır-Gümüş İyonizasyonu insan sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturmamaktadır.
Bununla birlikte suda serbest dolaşan bakır ve gümüş iyonlarının miktarı hakkında bir sınırlama da getirilmiştir.
ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) tarafından içme sularında bulunabilecek maksimum bakır 1,3 ppm, gümüş ise 0,1 ppm olarak belirlenmiştir. Avrupa Birliği’nde ise maksimum bakır oranı 1 ppm olarak belirlenmiş olup gümüş miktarıyla ilgili bir sınırlama bulunmamaktadır (wikipedia).
Neden Bakır-Gümüş İyonizerleri ile Dezenfeksiyon?
Aslında yazı boyunca sistemin nasıl çalıştığından bahsettik. Ancak burada özetle de bakır-gümüş iyonizerlerinin neden içme suyu dezenfeksiyonu için en iyi tercihlerden biri olduğunu açıklayalım.
- Suya salınan gümüş ve bakır iyonları insan sağlığına ve çevreye zarar vermez.
- Klorlama gibi kimyasal yöntemlere kıyasla suyun tadını ve kokusunu değiştirmez.
-
Su tesisatına entegre edilen bir sistem olduğu için bakır-gümüş iyonları tüm tesisat içerisinde dolaşır ve etkin bir dezenfeksiyon sağlar.
Sterilizasyon ve dezenfeksiyon konusunda daha fazlasını öğrenmek için aşağıdaki yazılarımıza da göz atabilirsiniz:
Ultraviyole Işık Nedir? Nerelerde Kullanılır?
UVC Işığı ile Covid-19'dan Korunma
Endüstriyel UVC Lambalı Cihaz Tipleri
Ev Tipi Antibakteriyel UVC Lambalı Cihazlar
Neden Dezenfeksiyon İçin Antibakteriyel UV Lambası Kullanmalısınız?
Taşınabilir UV Lambası Satınalma Rehberi
UVC Lambalı Dezenfeksiyon Cihazı Satınalma Rehberi
UVC Lambalı Cihazlar ile Dezenfeksiyon Sırasında Dikkat Edilmesi Gerekenler
UVC Işığı Kalitesinin Öçülmesi
Okul ve Kreşlerde UVC Lambalı Cihazlar ile Dezenfeksiyon
Cafe ve Restoranlarda UVC Lambalı Cihazlar ile Dezenfeksiyon
Otel ve Pansiyonlarda UVC Lambalı Cihazlar ile Dezenfeksiyon
Spor Salonlarında UVC Lambalı Cihazlar ile Dezenfeksiyon
Farklı Dezenfeksiyon Yöntemleri
Dezenfeksiyon Yöntemleri Karşılaştırması
En İyi UVC Lambalı Dezenfeksiyon Cihazları
UVC Lambalı Sterilizasyon Cihazları Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
UVC Işığı Hangi Ürünler İçin Zararlı
UVC Işınlarının Kumaşlar Üzerindeki Etkisi
Ultraviyole Işınlarının Pamuk Üzerindeki Etkisi - Bilimsel Bir Çalışma
Dezenfeksiyon Seviyeleri: Nihai Amacınıza Uygun Dezenfeksiyon Seviyesi Nedir?
İyonizasyon Yöntemi ile Dezenfeksiyon 1: Hava İyonizasyonu
Ev ve İş yerlerinde Kullanıma Uygun Hava İyonizerleri
Covid-19’dan Korunmada Nanoteknoloji
Nanoelyaf Filtreleri ile Covid-19 ve Diğer Virüslerden Korunma
Antiviral Yüzey Kaplamaları
Nanoteknolojinin Dezenfeksiyon Konusunda En Etkili Yöntemlerinden Biri: Nano Gümüş Dezenfeksiyon
Covid-19 Sonrası Otel ve Pansiyon Açılışları: Hızlı ve Etkili Dezenfeksiyon
Covid-19 Sonrası Okul ve Kreş Açılışları: Hızlı ve Etkili Dezenfeksiyon