Eğer UVC lambalı cihazlar sizin ev veya işyeri kullanımınız için fazla komplike kalıyorsa taşınabilir UV lambası ile dezenfeksiyon sağlıklı ve ideal bir çözüm olacaktır. O yüzden bu yazıda taşınabilir UV lambası satın alırken dikkat edilmesi gereken kriterlerden bahsedeceğim. 

Bir sonraki yazımızda ise ev veya işyerleri için UVC lambalı cihaz satınalma kriterlerine değiniriz. 

Ultraviyole Işık Nedir? Nerelerde Kullanılır? yazısında bu ışığın özelliklerinden, bakteri ve mikropları nasıl etkisiz hale getirdiğinden detaylı bahsetmiştik. UV Lambası Tipi seçiminde ise bu bilgiyi kısaca bir hatırlayalım. 

Normalde ışık spektrumunda görünen ışık dediğimiz, yani insan gözünün algılayabildiği ışık 400 nanometreden daha uzun dalga boyuna sahiptir ve Mavi renkten başlayarak Yeşil, Sarı, Turuncu ve Kırmızı şeklinde devam eder. 

400 nanometredan daha kısa dalga boyuna sahip olan ışık da Ultraviyole ışınları, X ışınları ve Gamma ışınları şeklinde sınıflandırılır. Ki konumuz da 10 ila 400 dalga boyu arasında olan Ultraviyole (UV) ışınları. 

Bakteri, virüs ve mikroplar üzerinde öldürücü etkisi olan ışık ise bu 10 - 400 nanometre dalga boyundaki ışınların 210 - 280 nanometre arasındaki küçük bir kısmıdır. 

Aslında 210 nanometreden daha kısa dalga boyundaki UV ışınları da öldürücüdür ancak insan sağlığı açısından fazlasıyla tehlikelidir de, dolayısıyla UV lambaları ile dezenfeksiyonda - ekstrem önlemler alınmadığı sürece- tercih edilmez, edilmemelidir. 

Buradan da anlaşılacağı üzere, UV lambası ile dezenfeksiyon çözümü arıyorsanız lambanın yaydığı ultraviyole ışınlarının 210 - 280 nanometre arasında olup olmadığını araştırmalı ve bu dalga boyundaki seçenekleri tercih etmelisiniz. Bunlar piyasada "Germicidial" olarak da isimlendirilirler. 

Burada tüketicilerin kafasını karıştıran seçenekler ise Blacklight (350 - 370 nanometre arası dalga boyunda) ve Blacklight Blue (370 - 400 nanometre dalga boyunda) olarak isimlendirilen UV lambalarıdır. 

Evet bu tür UV lambalar da UV ışığı yayarlar ancak bunların virüs, bakteri öldürme özellikleri yoktur. Genellikle gece kulübü ışıklandırmasında, sahte paraların tespit edilmesinde ve oje kurutulmasında kullanılırlar. 

Özetle; UV lambası ile dezenfeksiyon amacıyla satınalma yapacaksanız 210 - 280 nanometre dalga boyundaki Germicidial lambaları tercih etmeli ve Blacklight ile Blacklight Blue türü seçenekleri elemelisiniz. 

Aslında UV lambası gücü önemli olmakla birlikte belki biraz göz ardı edilebilecek bir detay. Çünkü genellikle 20 - 75 Watt arasında gücü olan lambaların tamamı virüs ve bakterileri etkisiz hale getirebilir. Sadece bu işi yapma süreleri farklıdır. 

20 Watt gücündeki bir lambanın virüsleri ve bakterileri öldürmek için ihtiyaç duyduğu süre 60 Watt gücündeki bir UV lambası ile kıyaslandığında çok daha fazladır. 

Bu sebeple UV lambası ile dezenfeksiyon elde etmek istiyorsanız bir sonraki madde ile bunu birlikte değerlendirmelisiniz.  

UV lambası ile dezenfeksiyon süresi de satınalma yaparkan göz önüne almanız gereken bir başka kriter. 

Dezenfekte etmek istediğiniz ürünleri ne kadar süreyle UV ışığına maruz bırakmanız gerektiğini gösteren bu kriter biraz da sizin dezenfeksiyona ayıracağınız zamanla ilgili. Normal şartlar altında 25 Watt gücünde bir UV lambası 10 santimetre mesafeden tutulduğunda herhangi bir yüzeyi 15 - 20 saniyede dezenfekte eder ve mikropları bakterileri %99 oranında öldürür. Aynı etkiyi (yani %99 oranında bakteri ve mikropları, virüsleri öldürme etkisini) daha güçlü UV lambası ile daha hızlı elde edersiniz. 

Ben aşağıda kısaca lamba gücüne göre dezenfeksiyon sürelerini veriyorum, siz kişisel tercihlerinize göre bir seçim yapabilirsiniz. 

20 Watt - 30 santimetre mesafe - 2 dakika

40 Watt - 30 santimetre mesafe - 1,5 dakika

60 Watt - 30 santimetre mesafe - 1 dakika

Kullanım süresi de UV lambası alırken dikkat edilmesi gereken bir faktör. Ancak aslında UV lambalarının kullanım ömrü sabittir. Peki madem sabit, bu neden bir kriter oluyor? derseniz... 

Şöyle ki; UV lambalarının bakteri ve virüsler üzerindeki öldürücü etkisi 9000 saat kullanımdır. Lamba sonrasında da UV ışığı yaymaya devam edebilir ancak o ışık artık virüsler ve bakteriler üzerinde etkisini kaybetmiştir. 

Dolayısıyla UV lambası satın alırken sizlere sunulan 15 bin, 20 bin saat kullanım ömrü gibi ifadelere kanmamanızı tavsiye ederim. Bu ürünler 9 bin saat etkili bir şekilde kullanılabilir, daha fazla kullanım için daha fazla para ödemeyi düşünmeyin. 

Ultraviyole ışığın insan sağlığı üzerindeki tehlikelerinden bahsetmiştik. Dolayısıyla güvenli kullanım çok önemli bir kriter. 

Işığın kullanan kişiye temas etmemesi (hatta yansımasının bile temas etmemesi) ve bu temassızlığın nasıl sağlanacağını araştırmanızı ve güvenli olduğuna ikna olduktan sonra satınalmanızı tavsiye ederim. Tabii kullanırken de tüm kullanım talimatlarına uymalısınız. 

NOT: Bu yazıyı yazarken aydınlatma ekipmanları ledlucky.net' ve lightbulbs-direct.com'un verdiği bilgilerden ve ABD Ulusal Bioyeknoloji Merkezi NCBI'ın yayımladığı makaleden faydalanılmıştır. 

Ultraviyole Işık ve UVC Lambalı Cihazlarla Dezenfeksiyon hakkında diğer yazılarımız: