Rekabetin her geçen gün artması ve bunun sonunun olmaması sebebiyle günümüz iş hayatı ve ticaret dünyası her alanda yeniliklere ve farklı bakış açılarına muhtaç. Bunun satınalmadaki yansıması ise maliyet düşürmekle kalmayıp tedarikçi ilişkileri geliştirme ve yönetme, tedarikçilerin performanslarını arttırma, verimli kaynak kullanımı ve risk yönetimi gibi birbirinden son derece farklı alanlarda yetkinlik ve aksiyon gerektiriyor. Dolayısıyla ister direkt satınalma ister indirekt satınalma olsun şirketlerin tedarik fonksiyonları bir dönüşüm içerisinde. Bu dönüşüm ihtiyacına sebep olan iç ve çevresel faktörler;
-
Hassas rekabet zemini (değişken döviz kurları,
artan işçilik maliyetleri gibi)
-
Tedarik zinciri içerisindeki operasyonların
küresel boyutta uygulanabilir olması
-
Büyüyen şirketlerin operasyonlarının da hem
nicelik hem nitelik olarak büyümesi
-
Müşteri ve tüketicilerin daha bilinçli olması
olarak sıralanabilir. Tüm bu
sebeplerle artık satınalma yönetimi de daha ucuza alma döngüsünden çıkıp başlı
başına bir proje yönetimi haline geliyor. Ve burada yeri gelmişken proje
yönetimi esaslarından da kısaca bahsedelim.
Belirli kaynakları kullanarak,
belirli bir tarihte belirli bir hedefe ulaşmaya yönelik aksiyonların
planlanması ve uygulanması bütünü olarak tanımlayabileceğimiz Proje Yönetimi,
içerisinde kaynak yönetimi, risk yönetimi, süreç yönetimi, yetenek yönetimi ve
planlama gibi farklı disiplinlerin birlikte uygulanmasıyla icra edilir. Satınalmada proje yönetimi ise temelde
herhangi bir alandaki proje yönetiminden farklı değildir, sadece hedef;
şirketin uzun vadeli hedeflerinin satınalma ile ilgili kısımlarıdır. Satınalmada proje yönetimi şirketin
kendisi tarafından uygulanabileceği gibi stratejik
satınalma ortakları ile işbirliği yaparak da uygulanabilir ki aslında bu
yazıda bahsetmek istediğimiz de bu kısım.
Satınalmada Proje
Yönetimi
Gerek adet gerek kapsam olarak
geniş olan tedarik projeleri karmaşık ve manuel olarak yönetmesi zor
projelerdir. Öte yandan;
-
Teknoloji
-
Proje yönetimi konusunda uzmanlığı olan satınalma
ortakları veya profesyonelleri
Bu zor sürecin yönetilmesinde
şirketlere kritik noktalarda, projelerin yüksek verimlilikle yürütülmesinde ve
arzu edilen hedeflere ulaşılmasında destek sağlar. Daha da özele inersek,
satınalma faaliyetlerini proje yönetimi bakış açısı ile yönetmek şirketlere
aşağıdaki faydaları getirir:
Esneklik
Satınalmada proje yönetimi sabit bir hedefe, süreç içerisinde
güncel koşullara göre değişebilen aksiyonlarla ulaşma esnekliğini sağlar. Çok
basit bir örnek vermek gerekirse; şirketinizin yeni bir şubesi için gereken,
yerel pazardan tedarik etmeyi planladığınız ekipmanları pazardaki fırsatlar
uyarınca bambaşka bir coğrafyadan çok daha uygun koşullarda tedarik
edebilirsiniz.
Maliyet Yönetimi
Satınalma faaliyetleri herhangi
bir ürünü en uygun fiyatla almak olarak görüldüğünde o ürünler güncel olan en
düşük fiyatlara alınabilir. Ancak bir proje yönetimi olarak satınalma
yapıldığında hem sürecin maliyeti hem de ürünlerin maliyeti yönetilir ve toplam
maliyet gözetilir.
Risk Yönetimi
Satınalmada proje yönetimi tüm sürecin barındırdığı potansiyel
problemleri de öngörmeyi ve bu problemler ortaya çıkmadan çözüm üretmeyi
gerektirir.
Verimli Kaynak
Kullanımı
Satınalmaya özellikle stratejik satınalma ortakları ile proje
yönetimi penceresinden bakmak, şirketinizin kaynaklarını asıl işiniz veya
pazarlama, satış gibi faaliyetleriniz için kullanmanıza olanak sağlar.
Dolayısıyla sahip olduğunuz kaynakları daha verimli kullanırsınız.
Satınalmada proje yönetimi aslında stratejik satınalmanın bir
parçası diyebiliriz. Bu doğrultuda daha uzun vadeli düşünmeyi gerektiren bir
disiplin olması sebebiyle uygulaması zor ancak faydası yüksek bir seçenek. Stratejik Satınalma Ortakları ve bu
şekilde bir işbirliğine farklı açılardan değinen yazı dizisinin sonuna geldik
ve hepsinin özeti olarak diyebiliriz ki;
Satınalma artık rakiplerden daha
ucuza almak, maliyet düşürmek gibi hedeflere ulaşmaktan çok daha karmaşık bir
operasyon. Bu konuyu satınalma profesyonelleri istihdam ederek stratejik
planlarla yönetebilir veya stratejik
satınalma ortakları ile işbirliğini tercih ederek organizasyonunuzun asıl
hedeflerine konsantre olabilirsiniz.