Satınalmada Kategori Yönetimi ve Sınırları Zorlamak

Yazar: Isil Arikan ,
Şubat 24, 2019
Satınalmada Kategori Yönetimi ve Sınırları Zorlamak

Aslında geleneksel satınalma yöntemleri iş ve organizasyonun hedeflerini tutturmada yeterli olabilir. Gel gelelim, değişen iş dünyasında artık hedefleri tutturmak yeterli değil. Günümüzde şirketlerin somut olarak belirlenmiş stratejik hedeflerine ulaşmak kadar -%10 büyüme, %7 maliyet düşürme, %13 ciro arttırma gibi- sürdürülebilir büyüme sağlamak, tedarik zincirini optimize etmek, müşteri odaklı düşünmek, müşteri memnuniyetini arttırmak gibi rakamlarla çok da ölçülemeyen katma değerli hedefleri de var. Ki olmak da zorunda. 

Üstelik, bu katma değerli hedeflerin çoğu satınalma profesyonellerinin kimi zaman karakteristik özellikleri ve yetkinlikleriyle ulaşabilecekleri, kimi zaman da bir çalışan ve yönetici olarak yetkinliklerini arttırmaları, daha doğrusu sınırlarını aşmaları ile elde edilebilecek hedefler. O yüzden bu yazıda satınalma profesyonelleri ve yöneticileri için iş dünyasının son zamanlarda yarattığı yeni hedefler ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli olan yetkinliklerden bahsedelim. 

Tedarik ve Tedarikçi Yönetimi

Aslında bir satınalma profesyoneli için en temel yetkinliklerden biri tedarikçi ilişkileri yönetimi ve bu ilişki sadece sipariş geçmek, pazarlık etmek, yükleme takibi yapmakla sınırlı değil. Her bir kategori yöneticisi veya satınalma profesyoneli tedarikçileriyle ilgili kapasitesi, finansal durumu, süreçleri gibi tüm detaylara hakim olmalı ve bu ilişkiyi proaktif bir şekilde yönetebilmeli. 

Verimli bir tedarikçi ilişkileri yönetimi sağlanamadığında karşılaşılması muhtemel senaryolardan en iyisi bile ürün kalitesinde problemler, sevkiyat tarihlerinde gecikmeler gibi arızalar şeklinde kendini gösterecektir.

Ticaret Yasası ve Ekonomi Bilgisi

Çoğu işletmede satınalma ve kategori yönetimi operasyonları sipariş geçerek pazarlık yapmanın çok daha ötesindedir. Haliyle satınalmada kategori yönetimi fiyat süreçlerine bütünsel olarak yaklaşabilmeli, risk analizi yapabilmeli, özellikle ithalat operasyonlarında yasal süreçlere hakim olmalı. 

Her ne kadar kurumların hukuk ve/veya ithalat departmanları, finansal konularda muhasebe bölümleri son sözü söylemeye yetkili olsa da bir satınalma ve kategori yönetimi profesyoneli de işin gerektirdiği koşulların sağlanabilmesi için bu konulara hakim olmalı. 

Proje Yönetimi 

Kategori yöneticilerinin aslında ana şirket içindeki, –hayali- küçük şirketlerin genel müdürü olduğunu düşünebiliriz. Dolayısıyla farklı birimlerle olan ilişkilerin de, ortak yürütülen projelerin de bir orkestra şefi sorumluluğuyla yönetilmesi gerekir. Farklı fonksiyonların farklı beklentilerini analiz edebilmek ve bu fonksiyonları ortak hedefe ulaştırmak için gereken kaynağı sağlamak, doğru kaynak planlaması yapabilmek adına her bir satınalma ve kategori yöneticisi aynı zamanda iyi de bir proje yöneticisi olabilmeli. 

Bütçe Yönetimi  

Başlıkta bütçe yönetimi dedik ancak bu bildiğiniz anlamda bir satınalma bütçesi yönetiminden çok daha kapsamlı bir konu. Satınalma ve kategori yönetimi tedarikçi yönetimi üzerinde şekillense de tüm tedarik zinciri göz önüne alındığında bu aynı zamanda bir talep yönetimi işi de. Üstelik her anlamda “talep”. Dolayısıyla satınalma ve kategori yöneticileri kurum içerisindeki farklı departmanlardan tedarikçilere kadar çok geniş bir yelpazede bütün katılımcıların beklentileri ve hedeflerini göz önüne alarak, her talebe mantıklı ve somut verilerle yaklaşabilmeli. Aksi halde hangi hedefe hizmet ettiği bilinmeyen milyonların harcanması kaçınılmaz. 

Dijital Dönüşüm

Satınalma ve kategori yöneticileri aynı zamanda teknolojinin de yakından takipçisi olmalı. Ancak takipçi olmak yetmiyor, teknoloji alanındaki her bir yeniliğin kuruma ve operasyona faydalı bir şekilde nasıl kullanılacağı üzerinde kafa yormak da bu yetkinliğin bir parçası. Adım Adım Dijital Dönüşüm ve Nesnelerin İnterneti VIII: Endüstriyel İnternet (IIoT)yazılarında bahsettiğimiz teknolojik gelişmeler bu işin sadece küçük bir kısmı. Temelde tüm satınalma ve kategori yöneticileri bu gelişmelerin satınalma yönetimini ve operasyonlarını ne şekilde etkileyeceği üzerinde düşünerek, uzun vadede gerekli aksiyonu alabilmeli. 


Bloglarımızdaki ürünler hakkında bilgi almak için bize yazın

Captcha